Jak odczytywać oznaczenia kabli elektrycznych?

Prawidłowe odczytywanie oznaczeń kabli elektrycznych to niezbędna umiejętność każdego elektronika i elektryka. Sprawdź, jak to robić!

Dlaczego warto znać oznaczenia kabli elektrycznych?

Znajomość oznaczeń przewodów elektrycznych jest niezbędna podczas pracy z elementami instalacji elektrycznej i urządzeniami sieciowymi, bardzo przydaje się również podczas jakichkolwiek prac elektronicznych. Taka umiejętność pozwala na łatwe zidentyfikowanie rodzaju przewodu, z którym ma się w danym momencie do czynienia, co z kolei umożliwia prawidłowe podłączenie różnych sprzętów czy dokonywanie napraw w instalacji bez ryzyka ich uszkodzenia. Dlatego przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac warto zidentyfikować poszczególne oznaczenia przewodów elektrycznych w danym urządzeniu lub instalacji i upewnić się, że wszystko się zgadza.

Rodzaje oznaczeń przewodów elektrycznych

Generalnie stosuje się kilka rodzajów oznaczeń przewodów elektrycznych. W tym artykule omawiane są dwa najpopularniejsze systemy, czyli oznaczenia literowe oraz kolorystyczne, obydwa kolejno dla kabli w instalacjach elektrycznych oraz w urządzeniach na prąd stały. Warto pamiętać, że można napotkać także inne rodzaje oznaczeń, które nie zawsze mają związek z funkcją pełnioną przez przewód w danym systemie. Dotyczy to na przykład oznaczeń kabli umieszczonych przez producenta i opisujących ich budowę – sposób wykonania przewodu, wykorzystane materiały, ilość żył, znamionowe wartości prądowe czy przeznaczenie elementu. Takie oznaczenia przewodów elektrycznych przyjmują z reguły formę ciągów liter i cyfr, a umieszcza się je na zewnętrznej izolacji kabla.

Oznaczenia przewodów elektrycznych w instalacji

Obecnie oznaczenia przewodów elektrycznych w instalacji energetycznej i urządzeniach sieciowych są spójne (zgodnie z wprowadzoną w 2007 roku standaryzacją), jednak w starszych systemach można napotkać różne warianty. Poniżej znajdziesz wyjaśnienie najpopularniejszych oznaczeń literowych i kolorystycznych (kolejno podana funkcja przewodu, litera i kolor, a w nawiasie – alternatywne barwy izolacji spotykane w starszych instalacjach i urządzeniach).

Instalacja jednofazowa

przewód fazowy – L, czarny, szary lub brązowy (rzadziej czerwony, żółty, pomarańczowy, zielony)

przewód neutralny – N, niebieski

przewód uziemiający – PE, w żółto-zielone prążki

Instalacja trójfazowa

przewód fazowy pierwszy – L1, brązowy (rzadziej pomarańczowy lub żółty)

przewód fazowy drugi – L2, czarny (rzadziej zielony)

przewód fazowy trzeci – L3, szary (rzadziej czerwony)

przewód neutralny – N, niebieski

przewód uziemiający – PE, w żółto-zielone prążki

Uwaga!

Oznaczenia kolorystyczne są zazwyczaj stosowane na całej długości przewodu (kolor izolacji odpowiada funkcji przewodu), jednak w niektórych przypadkach zdarza się, że izolacja ma inną barwę, a oznaczenie kolorystyczne znajduje się tylko na początku i na końcu kabla. Takie sytuacje zdarzają się szczególnie często w naprawianych domowymi sposobami urządzeniach i instalacjach, gdzie osoba dokonująca naprawy po prostu nie miała do dyspozycji przewodu w odpowiednim kolorze.

Oznaczenia kabli elektrycznych w elektronice

W urządzeniach elektronicznych zasilanych prądem stałym stosuje się oznaczenia symboliczne oraz kolorystyczne. Poniżej znajdziesz standardowe oznaczenia przewodów elektrycznych w układach prądu stałego:

potencjał dodatni – symbol +, kolor czerwony

potencjał ujemny – symbol -, kolor czarny (rzadziej niebieski)

Jeśli obydwa kable mają ten sam kolor, potencjał ujemny oznaczany jest przy pomocy przerywanej linii.

Samodzielne oznaczanie kabli elektrycznych

Czasami zdarza się, że oznaczenie przewodów elektrycznych trzeba wykonać samodzielnie (na przykład ze względu na brak kabla z izolacją w odpowiednim kolorze). Można to zrobić na różne sposoby. Najczęściej stosowaną metodą jest oznaczenie początku oraz końca przewodu taśmą izolacyjną w odpowiednim kolorze. Spotyka się także specjalne oznaczniki kablowe w formie nasuwanych na przewód “koralików”, etykietki czy termokurczliwe koszulki. Najważniejsze jest, by zastosowany system był spójny oraz nie pozostawiał wątpliwości co do znaczenia poszczególnych kolorów czy symboli – znacząco ułatwi to późniejsze modyfikacje czy naprawy.